چکیده احادیث ناب و زیبا از کتاب شریف میزان الحکمه راجع به زن و شوهر
حقوق زن ... حقوق مرد ... رفتارها در زندگی مشترک ... اطاعت پذیری ... کیفیت عروسی ... و ... همه در ادامه مطلب ...
٨٠٤٤- الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : أمّا شُؤمُ المَرأةِ فکَثرَةُ مَهرِها و عُقوقُ زَوجِها .
٨٠٤٤- امام صادق علیه السلام : شومى و نا خجستگى زن ، زیاد بودن مهریه او و نافرمانى از شوهرش است .
معانی الأخبار : ١٥٢/١
حقوق زن
٨٠٦٧- رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : ما زالَ جَبرَئیلُ یُوصِینِی بالمرأةِ حتّى ظَنَنتُ أنَّهُ لا یَنبَغِی طَلاقُها إلاّ مِن فاحِشَةٍ مُبَیِّنَةٍ .
٨٠٦٧- پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : جبرئیل پیوسته مرا درباره زن سفارش مى کرد ، تا جایى که گمان بردم طلاق او جایز نیست مگر در صورت زشت کارى آشکار .
٤-بحار الأنوار : ١٠٣/٢٥٣/٥٨ .
٨٠٦٨- عنه صلى الله علیه و آله : حَقُّ المرأةِ على زَوجِها أن یَسُدَّ جَوعَتَها ، و أن یَستُرَ عَورَتَها ، و لا یُقَبِّحَ لَها وَجها . (١)
٨٠٦٩- عنه صلى الله علیه و آله : قَولُ الرَّجُلِ للمرأةِ : «إنّی اُحِبُّکِ» لا یَذهَبُ مِن قَلبِها أبدا . (٢)
٨٠٧٠- الإمامُ زینُ العابدینَ علیه السلام : و أمّا حَقُّ الزَّوجَةِ فأن تَعلَمَ أنَّ اللّه َ عزّ و جلّ جَعَلَها لکَ سَکَنا و اُنْسا ، فَتَعلَمَ أنَّ ذلکَ نِعمَةٌ مِنَ اللّه ِ علَیکَ فَتُکرِمَها و تَرفُقَ بها ، و إن کانَ حَقُّکَ علَیها أوجَبَ فإنّ لَها علَیکَ أن تَرحَمَها . (٣)
٨٠٧١- الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : إنّ المَرءَ یَحتاجُ فی مَنزلِهِ و عِیالِهِ إلى ثلاثِ خِلالٍ یَتَکَلَّفُها و إن لَم یَکُن فی طَبعِهِ ذلکَ : مُعاشَرَةٍ جَمیلةٍ ، و سَعَةٍ بِتَقدِیرٍ ، و غَیرَةٍ بتَحَصُّنٍ . (٤)
٨٠٧٢- عنه علیه السلام : لا غِنى بالزَّوجِ عن ثلاثةِ أشیاءَ فیما بَینَهُ و بینَ زَوجَتِهِ و هِی : المُوافَقَةُ لِیَجتَلِبَ بها مُوافَقَتَها و مَحَبَّتَها و هَواها ، و حُسنُ خُلُقِهِ مَعها ، و استِعمالُهُ استِمالَةَ قَلبِها بالهَیئَةِ الحَسَنَةِ فی عَینِها ، و تَوسِعَتِهِ علَیها . (٥)
٨٠٦٨- پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : حقّ زن بر شوهرش این است که شکمش را سیر کند و بدنش را بپوشاند و براى او روى در هم نکشد .
٨٠٦٩- پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : این سخن مرد به زن که «دوستت دارم» هرگز از دل زن بیرون نرود .
٨٠٧٠- امام زین العابدین علیه السلام : حقّ زن این است که بدانى خداوند عزّ و جلّ او را مایه آرامش و انس تو قرار داده است و بدانى که این نعمتى است که خداوند به تو داده ؛ پس او را گرامى دارى و با وى نرمخو باشى ، هر چند حقّ تو بر او واجب تر است، اما حقّ وى بر تو این است که با او مهربان باشى .
٨٠٧١- امام صادق علیه السلام : مرد براى اداره منزل و خانواده خود به سه خصلت نیاز دارد که اگر هم به طور طبیعى آنها را نداشته باشد ، باید خود را به تکلّف در آنها وا دارد : خوش رفتارى ، گشاده دستىِ سنجیده، و غیرت بر حفاظت از آنها .
٨٠٧٢- امام صادق علیه السلام : شوهر در رابطه با همسرش از سه چیز بى نیاز نیست: سازگارى با او، تا بدین وسیله سازگارى و محبّت و عشق او را به خود جلب کند، و خوش خویى با او و دلبرى از او با آراستن خود در چشم وى، و فراهم آوردن امکانات رفاهى او .
١-بحار الأنوار : ١٠٣/٢٥٤/٦٠ .
٢-الکافی : ٥/٥٦٩/٥٩ .
٣-بحار الأنوار : ٧٤/٥/١ .
٤-تحف العقول : ٣٢٢ .
٥-بحار الأنوار : ٧٨/٢٣٧/٧٠ .
٨٠٧٣- الکافی عن إسحاقِ بنِ عمّارٍ : قلتُ لأبی عبدِ اللّه ِ علیه السلام : ما حَقُّ المرأةِ على زَوجِها الذی إذا فَعَلَهُ کانَ مُحسِنا ؟ قـالَ : یُشبِعُها و یَکسُوها ، و إن جَهِلَت غَفَرَ لَها . (١)
٨٠٧٤- الکافی عن الحسنِ بنِ جَهمٍ : رأیتُ أبا الحسنِ علیه السلام اختَضَبَ، فقلتُ: جُعِلتُ فِداکَ، اختَضَبتَ؟ فقالَ: نَعَم، إنَّ التَّهیِئَةَ مِمّا یَزِیدُ فی عِفَّةِ النساءِ، و لَقد تَرَکَ النساءُ العِفَّةَ بِتَرکِ أزواجِهِنَّ التَّهیِئَةَ . ثُمّ قالَ : أ یَسُرُّکَ أن تَراها على ما تَراکَ علَیهِ إذا کنتَ على غَیرِ تَهیِئَةٍ ؟ قلتُ : لا ، قالَ : فهُو ذاکَ . (٢)
٨٠٧٣- الکافى به نقل از اسحاق بن عمّار : به امام صادق علیه السلام عرض کردم : حقّ زن بر مرد چیست که هر گاه مرد آن را به جاى آورد نیکوکار است؟ فرمود : خوراک و پوشاکش را فراهم آورد و اگر نادانى و جسارتى کرد او را ببخشد .
٨٠٧٤- الکافى به نقل از حسن بن جهم : ابو الحسن علیه السلام را دیدم که خضاب کرده است . عرض کردم : فدایت شوم خضاب کرده اى؟ فرمود : آرى . آراستگى [مرد] از جمله چیزهایى است که بر عفّت زنان مى افزاید . زنان ترک عفّت کرده اند ، چون شوهرانشان آراستگى را ترک نموده اند . سپس فرمود : اگر آراسته نباشى، آیا خوش دارى که همسرت را نیز مانند خودت ببینى؟ عرض کردم : نه . فرمود : او نیز چنین است .
١-الکافی : ٥/٥١٠/١ .
٢-الکافی : ٥/٥٦٧/٥٠ .
حقوق مرد
٨٠٦١- رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : أعظَمُ الناسِ حَقّا على المرأةِ زَوجُها ، و أعظَمُ الناسِ حقّا عَلَى الرَّجُلِ اُمُّهُ . (١)
٨٠٦٢- عنه صلى الله علیه و آله : ویلٌ لاِمرَأةٍ أغضَبَتْ زَوجَها ، و طُوبى لاِمرَأةٍ رَضِیَ عنها زَوجُها . (٢)
٨٠٦٣- عنه صلى الله علیه و آله : لَو أمَرتُ أحَدا أن یَسجُدَ لِأَحَدٍ لَأَمَرتُ المرأةَ أن تَسجُدَ لِزَوجِها . (٣)
٨٠٦٥- الإمامُ الباقرُ علیه السلام : لا شَفیعَ للمرأةِ أنجَحُ عِند رَبِّها مِن رِضا زَوجِها ، و لَمّا ماتَتْ فاطمةُ علیها السلام قامَ علَیها أمیرُ المؤمنینَ علیه السلام و قالَ : اللَّهُمَّ إنّی راضٍ عَنِ ابنَةِ نَبِیِّکَ ، اللّهُمّ إنّها قد أوحَشَتْ فَآنِسْها . (١)
٨٠٦٦- الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : لا غِنى بالزَّوجةِ فیما بَینَها و بینَ زوجِها المُوافِقِ لَها عن ثلاثِ خِصالٍ و هُنّ : صِیانَةُ نَفسِها عن کُلِّ دَنَسٍ حتّى یَطمَئنَّ قَلبُهُ إلى الثِّقَةِ بها فی حالِ المَحبوبِ و المَکروهِ ، و حِیاطَتُهُ لِیکونَ ذلکَ عاطِفا علَیها عندَ زَلَّةٍ تکونُ مِنها ، و إظهارُ العِشقِ لَهُ بالخِلابَةِ (٢) و الهَیئةِ الحَسَنةِ لَها فی عَینِهِ . (٣)
٨٠٦١- پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : بزرگترین حق را بر زن ، شوهر او دارد و بزرگترین حق را بر مرد ، مادر او دارد .
٨٠٦٢- پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : واى بر زنى که شوهرش را ناراحت کند و خوشا به حال زنى که شوهرش از او راضى باشد .
٨٠٦٣- پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : اگر قرار بود دستور دهم کسى در برابر کسى سجده کند ، حتما به زن دستور مى دادم که شوهرش را سجده کند .
٨٠٦٥- امام باقر علیه السلام : براى زن، نزد پروردگارش شفیعى کارسازتر از خشنودى شوهرش نیست. وقتى فاطمه علیها السلام درگذشت، امیر المؤمنین کنار آن بزرگوار ایستاد و گفت : بار خدایا! من از دختر پیامبر تو راضى هستم ؛ خدایا! او اکنون تنهاست پس تو همدمش باش .
٨٠٦٦- امام صادق علیه السلام : زن نسبت به شوهرِ سازگار خود سه نکته را باید رعایت کند : حفظ کردن خود از هر گناه (آلودگى)، تا شوهرش در هر حال ، خوشایند یا ناخوشایند ، در دل به او اطمینان داشته باشد و [دیگر ]مراقبت از او و زندگى اش، تا شوهرش در صورتى که لغزشى از وى سر زند، نسبت به وى عطوف و مهربان باشد و [سوم] اظهار عشق به او، با خوش زبانى و دلبرى و سر و وضع مناسب و خوشایند در نظر او .
١-کنز العمّال : ٤٤٧٧١ .
٢-بحار الأنوار : ١٠٣/٢٤٦/٢٤ .
٣-الکافی : ٥/٥٠٨/٦ .
١-بحار الأنوار : ١٠٣/٢٥٦/١ .
٢-الخِلابة ـ بکسر الخاء ـ : الخدیعة باللسان بالقول اللطیف (مجمع البحرین : ١ / ٥٣٤) .
٨٠٨٧- عنه صلى الله علیه و آله : إنّی لَأتَعَجَّبُ مِمَّن یَضرِبُ امرَأتَهُ و هُو بِالضَّربِ أولى مِنها ! (٢)
٨٠٨٧- پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : من در شگفتم از کسى که زنش را کتک مى زند ، در حالى که خودش به کتک خوردن سزاوارتر از اوست .
٢-. جامع الأخبار : ٤٤٧/١٢٥٩ .
٨٠٩٧- الکافی عن رسولِ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : إنّما مَثَلُ المرأةِ الصالِحَةِ مَثَلُ الغُرابِ الأعْصَمِ الذی لا یَکادُ یُقدَرُ علَیهِ . قیلَ : و ما الغُرابُ الأعْصَمُ الذی لا یَکادُ یُقدَرُ علَیهِ ؟ قال : الأبیَضُ إحْدى رِجلَیهِ . (٧)
٨٠٩٧- الکافى : پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود : مَثَل زن شایسته مَثَل کلاغ اعصم است، که تقریبا نایاب مى باشد . عرض شد : کلاغ اعصم که تقریبا نایاب است چیست؟ فرمود : کلاغى که یکى از پاهایش سفید است .
٧-الکافی : ٥/٥١٥/٤ .
٨١٠٤- الإمامُ علیٌّ علیه السلام : اِتَّقُوا شرارَ النساءِ و کُونُوا مِن خِیارِهِنَّ عَلى حَذَرٍ ، إن أمَرنَکُم بالمَعروفِ فَخالِفُوهُنَّ کَی لا یَطمَعْنَ مِنکُم فی المُنکَرِ . (٢)
٨١٠٥- عنه علیه السلام : کُلُّ امرِئٍ تُدَبِّرُهُ امرَأةٌ فهُو مَلعونٌ . (٣)
٨١٠٦- الإمامُ الصّادقُ علیه السلام : قالَ رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : مَن أطاعَ امرَأتَهُ أکَبَّهُ اللّه ُ على وَجهِهِ فی النارِ. قالَ : و ما تلکَ الطّاعَةُ ؟ قالَ : تَطلُبُ إلَیهِ ......... الثِّیابَ الرِّقاقَ فَیُجِیبُها . (٤)
٨١٠٤- امام على علیه السلام : از زنان بد بترسید و از خوبان آنها نیز پروا داشته باشید . اگر شما را به کار خوب فراخواندند گوش نکنید ، تا در منکر و بدى ، به فرمانبرى شما از خود طمع نبندند .
٨١٠٥- امام على علیه السلام : هر مردى که زنى او را اداره کند ، ملعون است .
٨١٠٦- امام صادق علیه السلام : رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود : هر که از زن خود فرمان برد ، خداوند او را به رو در آتش افکند . پرسید : منظور از فرمان بردن چیست؟ فرمود : ......... لباسهاى نازک از او درخواست کند و مرد بپذیرد .
٢-بحار الأنوار : ١٠٣/٢٢٤/٤ .
٣-الکافی : ٥/٥١٨/١٠ .
٤-بحار الأنوار : ١٠٣/٢٢٨/٢٧ .
٨١٠٩- الإمامُ زینُ العابدینَ علیه السلام : إنَّ أرضاکُم عِندَ اللّه ِ أسبَغُکُم عَلى عِیالِهِ . (٢)
٨١٠٩- امام زین العابدین علیه السلام : خداوند از آن کس خشنودتر است که خانواده خود را بیشتر در رفاه و نعمت قرار دهد .
٢-بحار الأنوار : ٧٨/١٣٦/١٣ .
٨١١٨- رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : أعلِنُوا هذا النِّکاحَ و اجعَلُوهُ فی المَساجِدِ . (٥)
٨١١٩- عنه صلى الله علیه و آله : أشِیدُوا النِّکاحَ و أعلِنُوهُ . (٦)
٨١٢٠- عنه صلى الله علیه و آله : أظهِرُوا النِّکاحَ و أخفُوا الخِطبَةَ . (٧)
٨١١٨- پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : این ازدواج[ها] را علنى و آشکارا انجام دهید و آنها را در مساجد برگزار کنید .
٨١١٩- پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : [مراسم] ازدواج به پا کنید و آشکارا [هم ]برگزار نمایید .
٨١٢٠- پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : [مراسم] ازدواج را آشکار برگزار کنید و خواستگارى را پنهان .
٥-کنز العمّال : ٤٤٥٣٦ .
٦-کنز العمّال : ٤٤٥٣١ .
٧-کنز العمّال : ٤٤٥٣٢ .
